© 2010  Rasmus ehf

Þáttun liðastærða  Kynning 1

Prenta út

    

Nauðsynlegt er að kunna verkefni 4. Einföldun liðastærða all ítarlega til að geta þáttað.

Skoðum fyrirbærið þættir talna.

Dæmi talan 10 = 2 · 5 eða  5 · 2   við segjum þá að talan 10 hafi margföldunarþættina 5 og 2. Allar heilar tölur eiga sér margföldunarþætti, tvo eða fleiri nema þær tölur sem nefndar eru Prímtölur dæmi: (2,3,5,7,11,13,17,19,23.......osfrv.)  Sjá nánar þátt um  Prímtölur (Frumtölur)


Skoðum margfeldi með bókstöfum og tölum:       3·(x + 2) = 3x + 6 

Útkoman 3x + 6   er í tveimur liðum, því + og - skipta liðum.

Liðurinn  3x   er samsettur úr tveimur þáttum: 3·x þáttunum 3 og x.

Liðurinn  6   er samsettur úr tveimur þáttum: 3·2 þáttunum 3 og 2.

Við sjáum að talan 3 á heima í báðum liðum sem þáttur í þeim, stæðuna 3x + 6  er því hægt að þátta oft kallað að taka út fyrir sviga og niðurstaðn verður 3x + 6 = 3(x + 2)


Tökum stærsta sameiginlega þáttinn út fyrir sviga.

Dæmi:

Þættir:

2x + 4 = 2(x + 2) 2x = 2·x   og  4 = 2·2 
xy - x2 = x(y - x) xy = x·y  og  x2 = x·x
abc + 2ab = ab(c + 2) abc = a·b·c  og  2ab = 2·ab 

Kíktu nú á próf 1. í þáttun.